JAPON ALFABESİ
Japon yazısı üç hece alfabesinden oluşur.
Hiragana: 46 heceden oluşur ve japonca kelimeleri yazmak için kullanılır.
Katakana: 46 heceden oluşur ve yabancı kökenli kelimeleri yazmak için kullanılır.
Kanji: "Jooyoo Kanji" 1945 karakterden oluşur ve çince kökenli kelimeleri yazmak için kullanılır.
Roomaji: Japonca kelimelerin latince transkipsoyonudur.
KANJI
|
Japon dilinin temelini teşkil eden Kanji'yi tanımlarken Türkçe'ye hep karakter diye çevirdik. Kanji (Han, Çin hanlığı), (harf, yazı) anlamına gelen iki karakterden oluşan bir kelimedir. Kanji'yi aynı zamanda ideogram diye de tanımlayabiliriz. Bu karakter veya ideogramların Kore yoluyla Çin'den Japonya'ya gelmesinden önce (M.S. 4. yüzyıl) iki bin yıldan fazla bir geçmişi olduğu tarihçiler tarafından söyleniyor. Bu karakterlerin ortaya çıkışı, Mısır Hiyeroglif'leri (resim yazı) gibi ilkel resimlerin çizilmesinden kaynaklanır. Çeşitli nesne ve cisimleri ifade eden bu ilkel resim ve şekillerden oluşan ideogramlar, aradan geçen yüzyıllar içerisinde birçok gelişme göstererek hepsi soyut birer kavram niteliği kazanmıştır. Japonların M.S. 3. yüzyıla kadar kendi yazıları olmadığından, Kore yoluyla Çin'den Japonya'ya gelen çince karakterleri, ilk kez bu yüzyılda tanımışlar. Yamato (Japonya'nın eski adı) imparatorluğu sarayının Koreli öğretmenleri, klasik çince yazılarla birlikte çok kısa bir süre sonra Budist çince yazıları da Japonya'ya getirmişler. Rivayete göre Japon sarayının ilk öğretmenleri, Paekche (eski Güneybatı Kore devleti) kökenli göçmen aristokratlar olan Wani ve Achiki' dir. çince kelimelerin tek heceli olmaları, çok heceli bir Japonca kelimeyi yazarken birçok güçlüklere yol açtığından, Japonlar Kana "hece alfabesini" geliştirmek zorunda kalmışlar. En sonunda bütün Japonca hecelere karşılık gelen fonetikler (sesçil), manyooshuu' da (8. yy. en eski şiirler antolojisi) kullanıldığı için Manyoogana diye adlandırılmış. (Kana-Kari-na, ödünç isim, yani, fonetik olarak bir heceye karşılık gelen ödünç alınmış çince karakter anlamına gelir.) 9. yüzyılda tam fonetiklerin zor ve karmaşık olmasından ve çok sık kullanımından dolayı, kısaltılmış italik yazı (Soogana, italik ödünç yazı karakteri) meydana çıktı. Bu yazı özellikle soylu kadınlar arasındaki yazışmalarda, çince Kanji'ler yerine kullanılmaya başlandı. Bu yazıya "kadın yazısı" anlamına gelen Onnade; Onnaji veya Onnamoji adı veriliyordu. Bu hece alfabesi Edo- Devri'nden başlayarak Hiragana (elyazısı) adını aldı. Hiragana hece alfabesinin bulunmasından kısa bir süre sonra, bilhassa rahipler tarafından Budist vecizeleri tefsir etmek için Katakana (kutu, blok yazı) hece alfabesi oluşturuldu. Hiragana' nın italik yazı şeklinde ve tam fonetiklerden oluşmuş olmasına karşılık, Katakana, kutu yazısı, çok nadir olarak bir karakterin tümünden, genellikle ise çince bir karakterin bir parçası alınarak oluşturulmuş. Katakana, Hiragana'dan farklı olarak uzun bir süre erkekler tarafından kullanılmış. Bugünkü Katakana'nın kullanım sahası 1955 Temmuz'unda Ulusal Dil Kurul Toplantısında (kokugo shingikai) alınan kararla tespit edilmiş. Katakana, genellikle yabancı özel isimlerde, yabancı ve yansıma (onomatopoeia) sözcüklerde, telgraf metinlerinde; pratik kullanımda ise zor ve nadir kullanılan Kanji'lerin yerine, sözcükleri vurgulamada, reklam afişlerinde, Japonca özel isimlerin yazımında, teleks yazışmalarında, bilgisayar baskılarında kullanılıyor. Japonlar Kore yoluyla aldıkları çince karakterleri, Japonca metinlerde kullanmaya başladılar. K'ang-hsi-tzu-tien (1716) adlı Çince Standart- Sözlük'te bir araya toplanan 40.000'den fazla karakterin, en büyük Japonca karakter sözlüklerinde, ancak yaklaşık dörtte biri bulunuyor. Bu kadar çok karakter olmasına rağmen, Japonlar'ın bile bütün bu karakteri kullanamadıkları söyleniyor. Ortalama olarak yüksek öğrenim görmüş bir Japon, takriben 3.000 kadar Kanji'yi kavrayabiliyor. Modern Japon literatüründe yaklaşık 4.000 kadar Kanji kullanmış olabilir. Yeteri kadar çince karakterin olmasına rağmen Japonlar gecen yazı-tarihi içerisinde çince Kanji'leri örnek alarak yeni Kanji'ler (kokuji) oluşturmuşlardır. Bu Kanjilerin sadece Kun (Japonca) okunuşları vardır.